Układ Słoneczny to system planetarny, którego centrum stanowi Słońce. Dowiedz się, jaka jest największa planeta Układu Słonecznego i poznaj piosenkę, dzięki której szybko nauczysz się kolejności planet oraz poznasz ich najważniejsze cechy.
Ziemia, która jest naszym domem, ma idealne warunki do życia. Oprócz niej istnieje jednak wiele planet, na których temperatura jest nie do zniesienia dla człowieka i zwierząt. Choć planety różnią się od siebie, razem tworzą Układ Słoneczny. Poznaj najważniejsze informacje i ciekawostki o nim.
Co to jest Układ Słoneczny?
Układ Słoneczny to jeden z układów planetarnych, będący częścią Drogi Mlecznej. Ma eliptyczny kształt, zbliżony do kształtu jajka. W jego centrum znajduje się Słońce, które jest największym i najjaśniejszym obiektem w całym Układzie Słonecznym i zajmuje ponad 99% masy całego układu. Wokół Słońca krążą wszystkie 8 planet, a także m.in. 5 planet karłowatych, ponad 200 księżyców i komety.
Skaliste i gazowe planety Układu Słonecznego
Planety w Układzie Słonecznym dzielą się na dwie grupy. Pierwsza z nich to planety skaliste, nazywane również planetami typu ziemskiego. Ich powierzchnia jest twardą skorupą i składa się głównie ze skał. Zaliczamy do nich Ziemię, Merkury, Wenus i Mars. Drugą grupę stanowią planety gazowe, które nie mają stałej powierzchni, są zbudowane z gazu lub lodu i są otoczone pierścieniami. Są nazywane również gazowymi olbrzymami i planetami-olbrzymami. Do tej grupy należą Jowisz, Saturn, Uran i Neptun.
Kolejność planet w Układzie Słonecznym
Planety Układu Słonecznego to duże obiekty kosmiczne, krążące wokół Słońca. Poznaj ich kolejność od najbliższej do najdalszej względem Słońca:
- Merkury – najbliższa Słońca, a zarazem najmniejsza planeta Układu Słonecznego. Nie ma żadnego księżyca, a temperatura na planecie waha się od -173°C do nawet 427°C. Na powierzchni Merkurego występują charakterystyczne kratery, powstałe w wyniku aktywności wulkanicznej planety.
- Wenus – druga i najcieplejsza planeta Układu Słonecznego, na której temperatura sięga 460 °C. Podobnie jak Merkury, Wenus nie ma ani jednego księżyca. Bywa nazywana Gwiazdą Poranną i Gwiazdą Wieczorną.
- Ziemia – trzecia w kolejności od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest to jedyne znane miejsce we Wszechświecie, na którym występuje życie. Temperatura planety waha się od -70 °C do 80 °C. Ziemia posiada jednego naturalnego satelitę – Księżyc.
- Mars – czwarta planeta Układu Słonecznego, na której temperatura waha się od −87 °C do -5 °C. Mars ma dwa księżyce. Na jego powierzchni znajdują się rozległe pustynie, kratery i wulkany, a także największy w całym Układzie Słonecznym kanion Valles Marineris.
- Jowisz – piąta i największa planeta Układu Słonecznego. Ma największą liczbę naturalnych satelitów spośród wszystkich planet. Jest ich aż 79! Średnia temperatura na powierzchni Jowisza wynosi -120°C.
- Saturn – szósta w kolejności od Słońca planeta Układu Słonecznego i druga planeta pod względem wielkości. Ma 9 pierścieni i aż 82 księżyców. Temperatura na powierzchni Marsa to ok. -140°C.
- Uran – siódma w kolejności od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest najzimniejsza ze wszystkich planet! Temperatura na jej powierzchni sięga −224°C. Ma aż 24 księżyce i 13 pierścieni, które go okrążają.
- Neptun – ósma, najdalej położona od Słońca planeta Układu Słonecznego. To jedyna planeta, której nie możemy zobaczyć gołym okiem. Neptun ma 14 księżyców i jest otoczony przez 6 słabo widocznych pierścieni.
Kiedy powstał Układ Słoneczny?
Dokładny wiek Układu Słonecznego nie jest znany. Powstanie Układu Słonecznego odbywało się stopniowo. Według badaczy proces ten rozpoczął się ok. 4,6 miliardów lat temu od utworzenia się Słońca. Według badaczy Ziemia powstała ok. 4,4 miliarda lat temu, a pierwsze dowody życia pochodzą sprzed 3,7 miliarda lat. Natomiast najstarszą planetą Układu Słonecznego jest Jowisz.
Ciekawostki o Układzie Słonecznym
- Przez tysiące lat ludzie wierzyli, że Ziemia jest w centrum wszystkiego i to wokół niej obracają się inne ciała niebieskie. Pojęcie Układu Słonecznego pojawiło się dopiero za sprawą Mikołaja Kopernika, który dowiódł, że to Ziemia i inne planety okrążają Słońce.
- Średnica Układu Słonecznego wynosi 18,75 trylionów kilometrów.
- W Układzie Słonecznym znajduje się ponad pół miliona asteroid i ok. 4 tysięcy komet.
- Wszystkie planety Układu Słonecznego poruszają się w tym samym kierunku.
- Między orbitami Jowisza i Marsa znajduje się pas planetoid, czyli ciał niebieskich o niewielkich rozmiarach.
- Układ Słoneczny obejmuje również obszar położony obok najbardziej oddalonej od Słońca planety, Neptuna – Pas Kuipera. Jest to pasmo małych lodowych ciał, do których należy również karłowata planeta Pluton.
- Istnieje wiele piosenek i wierszyków, dzięki którym możesz szybko zapamiętać wszystkie planety Układu Słonecznego i ich najważniejsze cechy. Sprawdź piosenkę NutkoSfery „W Układzie Słonecznym” lub wiersz Ewy Dafner „Układ Słoneczny”.
- Dzięki sondom kosmicznym i teleskopom wiemy, jak wyglądają powierzchnie innych planet. Dowiadujemy się również o zjawiskach meteorologicznych, takich jak chmury, wiatry, burze pyłowe, huragany i pokrywy lodowe.
Fot. Adobe Stock