Określenie „piąta kolumna” po raz pierwszy zostało użyte w 1936 roku przez hiszpańskiego generała. Wybrzmiało ono podczas przemówienia radiowego, miało związek z ówczesną sytuacją polityczną w kraju wojskowego. Termin ten później był używany także w stosunku do sprawy Polski czy dawnej Czechosłowacji. Z czym dokładnie ma związek to określenie i jak należy je rozumieć?
Piąta kolumna – jak powstało to określenie?
Podczas hiszpańskiej wojny domowej, jeden z generałów – Emilio Mola, w swoim radiowym przemówieniu, powiedział, że oprócz czterech kolumn wojsk generała Franco maszerujących na Madryt, jest jeszcze piąta kolumna w mieście, czyli zwolennicy nadchodzących nacjonalistów. Jak rozumieć słowa przemawiającego?
Generał Francisco Franko był dyktatorem, który czerpał wiele z ideologii faszystowskiej, dążył do obalenia ówczesnego rządu hiszpańskiego. Cztery kolumny wspomniane w przemówieniu miały odnosić się do oddziałów dyktatora, które zmierzały w kierunku Madrytu, by podporządkować miasto jego władzy. Piątą kolumną zaś mieli być zwolennicy Francisca Franko, przebywający już w stolicy Hiszpanii. Grupa ta miała za zadanie “od środka” w mieście wspomóc wojskowe działania dyktatora i ułatwić natarcie nadchodzących wojsk.
Co oznacza piąta kolumna?
Terminem piąta kolumna określa się więc utajonych zwolenników nieprzyjaciela, którzy prowadzą działania dywersyjne. Grupa takich stronników działa w kraju zamieszkania lub na tyłach frontu. Działania dywersyjne mają odwrócić uwagę przeciwnika, osłabić jego obronność.
Piąta kolumna w Polsce
W historii Polski także możemy doszukać się piątej kolumny w postaci organizacji pronazistwowskich, prowadzonych przez mniejszości niemieckie, zamieszkujące na terenie naszego kraju w czasach II Wojny Światowej. Działacze takich organizacji prowadzili wrogą działalność, także tę zbrojną, podczas jak i przed napaściami Niemieckimi. Na największą skalę działała w Polsce Partia Młodoniemiecka, która została założona w 1931 roku w Bielsku, liczyła nawet kilka tysięcy członków, działała na terenie całej Polski.
Sprawdź także znaczenie związku frazeologicznego kruszyć kopie.