W demokracji każdy obywatel może wybierać swoich przedstawicieli, którzy będą rządzić krajem. Może też być tym, którego inni wybiorą, aby sprawował władzę.
Skąd się wzięła demokracja?
Czy wiesz, skąd pochodzi demokracja? Samo słowo wywodzi się z języka greckiego. Pierwsza jego część, czyli „demos” oznacza grupę ludzi, których coś łączy. Może to być np. zamieszkanie na wspólnym terytorium. Druga część to „kreato”, co w dokładnym przetłumaczeniu oznacza „ja rządzę”. Po połączeniu tych dwóch słów już wiesz, że demokracja to po prostu rządy ludu. Z Grecji nie pochodzi tylko słowo „demokracja”, tam też po raz pierwszy wprowadzono takie rządy, już w V wieku p.n.e.
Jak wygląda polska demokracja?
W starożytnej Grecji demokracja realizowana była w sposób bezpośredni, czyli wszyscy obywatele podejmowali wspólne decyzje o najważniejszych sprawach. Na niektóre ważne stanowiska kandydatów wybierano poprzez losowanie. Miało to zapewnić ich pełną bezstronność. Oczywiście w obecnych czasach trudno stosować demokrację bezpośrednią w przypadku państwa takiego jak Polska, w którym mieszka prawie 40 milionów obywateli. Dlatego współcześnie w naszym kraju mamy do czynienia z demokracją pośrednią, czyli wszyscy obywatele, którzy skończą 18 lat, mogą brać udział w wyborach. W ich trakcie wybierają osoby, które będą rządzić krajem, czyli prezydenta, posłów i senatorów.
Zobacz także: Co to jest solidarność?
Najważniejsze zasady demokracji
Żeby mówić, że w jakimś państwie panuje demokracja, musi być spełnionych kilka warunków:
- zasada suwerenności narodu – oznacza, że to naród ma władzę w państwie. Władza ta przekłada się na decydowanie o tym, kto będzie rządził w państwie i wyłonienie tych osób w powszechnych wyborach;
- poszanowanie praw mniejszości – w demokracji żadna grupa ludzi nie może być odsunięta tylko dlatego, że ma inne poglądy, pochodzenie czy wiarę;
- trójpodział władzy – wprowadzony został po to, żeby jedna osoba lub grupa osób nie miała całej władzy w państwie. Dlatego mamy w Polsce władzę ustawodawczą (Sejm i Senat, które wprowadzają najważniejsze prawa), władzę wykonawczą (rząd i prezydenta, którzy pilnują, żeby przepisy te były wprowadzane w życie) i niezależną od innych władzę sądowniczą. Uzależnienie władzy sądowniczej od pozostałych filarów jest bardzo niebezpieczne, ponieważ sądy mogłyby wówczas działać pod naciskiem, tracąc priorytet sprawiedliwości.
Zobacz także: Co to jest postawa obywatelska i na czym polega?
Rys. Adobe Stock
