Zdrowa rywalizacja – to pojęcie możesz kojarzyć ze sportu, ale dotyczy ono praktycznie każdej dziedziny życia. Za zdrową rywalizację uważa się takie dążenie do wygranej albo osiągnięcia celu, które jest uczciwe wobec siebie i innych osób.
O zdrowej rywalizacji mówi się bardzo dużo, ponieważ często się zdarza, że zawodnicy lub członkowie rywalizujących grup (również dorośli) o niej zapominają. Tak bardzo zależy im na wygranej, zdobyciu uznania czy uwagi innych osób, że próbują osiągnąć cel za wszelką cenę. Czasami nawet wbrew regułom i bez szacunku, a takie zachowanie, zwane niezdrową rywalizacją, nie jest dobre ani miłe.
Co to jest rywalizacja?
Na początek wyjaśnijmy, czym w ogóle jest rywalizacja. To cecha ludzkiej osobowości, która polega na ubieganiu się o pierwszeństwo czy walczeniu o konkretny cel. Nagrodą jest smak zwycięstwa lub osiągnięcie korzyści. Właśnie rywalizację uważa się za jeden z najważniejszych czynników mobilizujących do różnego rodzaju działań.
Gdzie rywalizujemy?
Rywalizować możemy w różnych dziedzinach życia. Dzieci najczęściej dotyczy:
- rywalizacja w szkole (na przykład o lepsze stopnie, uznanie wśród kolegów lub nauczycieli),
- rywalizacja rodzeństwa (o zabawki, prezenty, przywileje czy uwagę rodziców),
- rywalizacja sportowa (o zwycięstwo lub jak najlepszy wynik).
Dorośli też rywalizują – w sporcie, w pracy, a nawet wśród znajomych i przyjaciół.
Czy rywalizacja jest dobra?
Rywalizacja może mieć dobre i złe strony.
Jej zaletą jest to, że pozwala nam kształtować charakter, uczy nas kreatywności i pracowitości. Wpływa na podnoszenie naszych umiejętności. Pomaga nam też wyciągać wnioski i rozwijać się. Gdy działamy, rywalizujemy, zauważamy, co nam wychodzi, a co się nie udaje. Dzięki temu widzimy, co trzeba poprawić lub zmienić, by było lepiej. Poznajemy smak zwycięstwa lub porażki, która motywuje nas do poprawy.
Współzawodnictwo ma jednak też złe strony. Może zaniżać naszą samoocenę, zwłaszcza gdy nie potrafimy sobie poradzić z przegraną (smutek po przegranej jest normalnym uczuciem, ale nie skupiaj się na nim, lecz pomyśl, jak następnym razem poprawić wynik lub efekt, w końcu się uda!). Rywalizacja może również powodować konflikty w grupie lub między zawodnikami-przeciwnikami, szczególnie gdy zauważamy, że gra nie była uczciwa. Czasem towarzyszy jej zazdrość lub poczucie niesprawiedliwości. Niedobrze też, jeśli w rywalizacji chcemy osiągnąć zwycięstwo za wszelką cenę (nawet z naruszeniem przyjętych reguł). Ważne, żeby w czasie rywalizacji grać fair play.
Zobacz także: Zasady fair play w sporcie i w życiu
Fot.: 7721622 / Pixabay