Od samego rana 3 maja przy Zamku Królewskim zgromadził się tłum mieszkańców Warszawy. Sprawiła to wieść o nadzwyczajnych wydarzeniach w Sejmie. Po burzliwych obradach 3 maja 1791 roku Sejm Czteroletni przyjął ustawę rządową, która w historii zapisała się jako Konstytucja 3 maja. W 2021 roku obchodziliśmy 230 rocznicę tego wydarzenia.
Co roku obchodzimy ten dzień jako jeden z najważniejszych w historii Polski. Jak niezwykłym wydarzeniem było uchwalenie Konstytucji 3 maja, niech świadczy fakt, że była to pierwsza w Europie i druga na świecie (po konstytucji USA) spisana konstytucja.
Postanowienia Konstytucji 3 maja
Wiemy już, że Konstytucja 3 maja była dokumentem niezwykłym jak na owe czasy, bardzo postępowym. A jakie były jej konkretne postanowienia?
- Konstytucja wprowadziła po raz pierwszy w Polsce trójpodział władzy, czyli podział na władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Do dziś wszystkie państwa demokratyczne opierają się na trójpodziale władzy.
- Ograniczono stosowanie bardzo szkodliwej dla Polski zasady liberum veto. Dzięki niej każdy uczestnik obrad sejmu mógł w każdej chwili je przerwać, wołając: liberum veto, czyli „nie pozwalam”. Przez to przez wiele lat nie można było wprowadzić żadnych reform i Polska powoli chyliła się ku upadkowi.
- Wprowadzono stałą armię liczącą 100 tys. żołnierzy.
- Zniesiono wolną elekcję, czyli wybór króla przez wszystkich przedstawicieli szlachty, Polska miała stać się monarchią dziedziczną.
Wypada tylko żałować, że Konstytucja 3 maja została uchwalona tak późno, a właściwe zbyt późno.
