Co to jest budżet europejski i na co jest przeznaczany?

Views 629

Unia Europejska to związek, w którego skład wchodzi 27 państw naszego kontynentu, w tym Polska. Unia ma własny budżet, który powstaje ze środków przekazywanych przez każde z państw, a także wpływy (np. cła) spoza Unii. Średnio rocznie jest to 140 miliardów euro.

Pieniądze te pochodzą głównie z podatków płaconych przez mieszkańców Unii Europejskiej, dlatego też wydawane są przede wszystkim na działania, które wspierają jej mieszkańców w codziennym życiu.

Skąd pochodzą pieniądze budżetu europejskiego?

Dochody Unii Europejskiej to głównie środki przekazane do wspólnego budżetu przez państwa do niej należące. Budżet ten stanowi około 1% dochodu wszystkich członków Unii Europejskiej. Budżet Unii Europejskiej jest prawie dwukrotnie wyższy niż budżet Polski. Środki budżetu Unii pochodzą z trzech głównych źródeł:

  • około 76% to wpłaty państw członkowskich. Co ważne, państwa o wyższych dochodach wpłacają więcej;
  • 12% pochodzi z podatków, które nakładane są na towary wwożone na terytorium Unii Europejskiej;
  • 11% to wpłaty państw członkowskich pochodzące z podatku VAT, czyli obowiązkowych opłat za sprzedaż towarów lub usług.

Na jakie wydatki przeznaczony jest budżet europejski?

Podstawowym celem budżetu europejskiego jest poprawa codziennego życia obywateli Unii Europejskiej. I rzeczywiście każdy z nas bezpośrednio lub pośrednio korzysta z tego budżetu. Pieniądze z budżetu Unii Europejskiej przyznawane są poszczególnym krajom członkowskim na dofinansowanie ich rozwoju (np. budowę dróg, szkół, obiektów sportowych, szpitali, ochronę środowiska i wiele innych potrzebnych rzeczy). Przede wszystkim korzystają na tym kraje, które są w najtrudniejszej sytuacji. Jednak aby te pieniądze otrzymać, państwa muszą spełnić kilka warunków:

  • muszą przedstawić dokładny plan co, kiedy i w jaki sposób chcą poprawić, a następnie rozliczać się z etapów jego realizacji;
  • część pieniędzy na te działania muszą wydać z własnych budżetów;
  • dodatkowym warunkiem otrzymania pieniędzy od UE ma być przestrzeganie praworządności w tych krajach.

Długoterminowy budżet Unii Europejskiej ustalany jest na siedem lat, a następnie dzielony na mniejsze – roczne porcje. W tej chwili kończy się okres finansowania na lata 2014–2020 i trwają prace nad kolejnym budżetem siedmioletnim 2021–2027.

Na jakie wydatki planowany jest długofalowy budżet europejski 2021–2027?

Planowane wydatki tego budżetu były opracowywane od dawna, ale musiały zostać zmienione w związku z pandemią koronawirusa. Dlatego bardzo dużo pieniędzy ma być przeznaczonych na likwidację skutków epidemii koronawirusa i wywołanego przez nią kryzysu gospodarczego. Druga duża część wydatków ma dotyczyć ekologii i zmian w technologii informatycznej. Pieniądze z budżetu europejskiego 2021–2027 mają dofinansować:

  • działania i rozwiązania związane z ochroną zdrowia i likwidacją skutków epidemii koronawirusa;
  • ochronę zasobów naturalnych, rozwój i unowocześnienie rolnictwa oraz ochronę środowiska;
  • innowacje i gospodarkę cyfrową – to wydatki, które mają pomóc we wprowadzeniu nowych pomysłów i wynalazków w krajach Unii Europejskiej, a także ułatwić rozwój wszystkich działań związanych z informatyką i automatyzacją pracy.

Ryzyko weta Polski i Węgier w sprawie budżetu

Niestety uchwalenie tego długofalowego budżetu, tak potrzebnego w czasie kryzysu, jest zagrożone. Dlaczego? Ponieważ Polska i Węgry nie chcą się zgodzić na wiązanie wypłat dla krajów z praworządnością w tych krajach. Nie wiadomo jeszcze dokładnie, jakie konsekwencje może mieć weto polskiego rządu, ale wielu ekspertów obawia się, że mogą być one dla Polski bardzo niekorzystne. Weto może być również kłopotem dla pozostałych krajów, które czekają na pieniądze potrzebne do ratowania gospodarek.

Zobacz także: Co to jest weto. Jakie miało konsekwencje kiedyś i dziś

Fot. Adobe Stock