Dynastia Piastów: drzewo genealogiczne, chronologia

Rok 966 to umowna data powstania państwa polskiego. W tym roku Polska przyjęła chrzest i stała się państwem w całym tego słowa znaczeniu. A stało się to dzięki Mieszkowi I, ówczesnemu księciu Polski. Był to też pierwszy władca wywodzący się z dynastii Piastów, którego istnienie potwierdzają kroniki.

Mieszko objął władzę w państwie Polan około 960 roku, czym zapoczątkował rządy tej dynastii przez ponad 400 lat (z krótką przerwą na panowanie Wacława II) do 1370 roku. Dynastii Piastów zawdzięczamy powstanie Polski. To władcy pochodzący z tego rodu zjednoczyli kraj, zabezpieczyli jego granice i zadbali o jego rozwój. Zdarzali się jednak rządzący, którzy nie zapisali się pozytywnie w historii.

Początki drzewa genealogicznego Piastów

Piast Kołodziej to pierwszy legendarny władca państwa Polan. Od niego pochodzi nazwa całej dynastii. Co ciekawe, według niektórych badań słowo „Piast” nie było imieniem, ale nazwą funkcji piastuna, czyli opiekuna synów księcia. Według przekazów władzę w państwie Polan przejął po śmierci okrutnego księcia Popiela syn Piasta, Siemowit. Kolejne miejsca w drzewie genealogicznym zajmują według legend jego potomkowie: Lestek i Siemomysł. Dopiero Mieszko I jest władcą państwa Polan, o którym mamy absolutną pewność, że istniał naprawdę.

Najważniejszym osiągnięciem księcia Mieszka I jest na pewno chrzest Polski. Poza tym władca ten stoczył pierwszą zwycięską bitwę z książętami niemieckimi pod Cedynią w 972 roku. W kolejnych latach drzewo genealogiczne Piastów rozwijało się bez bocznych odgałęzień. Następnym władcą został Bolesław Chrobry, który wygnał z kraju drugą żonę Mieszka i jej trzech synów, tak aby mógł niepodzielnie rządzić państwem Polan. Był znakomitym władcą, który rozszerzył terytorium państwa, wzmocnił je wewnętrznie, a przede wszystkim zdołał doprowadzić do swojej koronacji, stając się pierwszym królem z dynastii Piastów.

Pokaż więcej

Rodzinna walka o władzę w dynastii Piastów

Dużo więcej problemów miał jego następca Mieszko II. Choć szybko zdobył koronę królewską, już po sześciu latach stracił władzę i został wygnany przez przyrodnich braci Bezpryma i Ottona. Co prawda po mniej więcej dwóch latach powrócił, ale nie odzyskał korony i do śmierci był księciem Polski. Mieszko II miał jednego syna Kazimierza (Odnowiciela), przez co drzewo genealogiczne Piastów nadal nie miało odgałęzień. Kazimierz mógł swobodnie dbać o odbudowę zniszczonego braterską wojną kraju. Udało się mu to znakomicie, dlatego u potomnych zyskał przydomek Odnowiciel. Jednak koronę królewską odzyskał dopiero jego syn Bolesław (Śmiały). Jego przydomek odnosił się również do porywczego charakteru młodego króla. Skazanie na śmierć biskupa Stanisława doprowadziło do wygnania Bolesława z kraju, a władzę przejął jego młodszy brat Władysław Herman. Mimo że rządził przez 23 lata, to nie zdołał odzyskać królewskiej korony i do śmierci pozostał księciem Polski.

Najsłynniejszym konfliktem braterskim w dynastii Piastów, który właściwie doprowadził do upadku państwa, była walka o tron między synami Władysława – Zbigniewem i Bolesławem. Ostatecznie zwyciężył ten drugi, w historii znany jako książę Polski Bolesław Krzywousty. Aby jego synowie, których miał aż sześciu, uniknęli bratobójczej walki, postanowił podzielić między nich państwo, tak aby każdy miał swój kawałek ziemi, ale najważniejsze decyzje miał podejmować najstarszy z braci zwany seniorem. Ta decyzja okazała się tragiczna w skutkach.

Rozbicie dzielnicowe i powstanie nowych gałęzi dynastii Piastów

Bolesław Krzywousty chciał dobrze, ale w tym przypadku sprawdziło się powiedzenie, że dobrymi chęciami jest piekło wybrukowane. Jego synowie bardzo szybko pokłócili się o władzę i wygnali seniora dynastii Władysława, który dziś znany jest w związku z tym wydarzeniem jako Władysław II Wygnaniec. Rozbicie kraju to również trwały podział dynastii Piastów na pięć gałęzi.

Piastowie śląscy to potomkowie Władysława II Wygnańca. Linia ta podzieliła się na aż 13 kolejnych linii drzewa genealogicznego Piastów. Spośród nich najpóźniej wygasła linia legnicka, bo dopiero w 1675 roku, a ostatnim jej przedstawicielem był książę Jerzy Wilhelm, który zmarł w wieku 15 lat. Jednocześnie jest ostatnim przedstawicielem całej dynastii Piastów.
Protoplastą wielkopolskiej linii Piastów był Mieszko III Stary. Linia ta wygasła w 1295 roku, kiedy zamordowany został wnuk Mieszka, król Przemysł II.
Linia Piastów małopolskich wywodziła się od Kazimierza II Sprawiedliwego. Wygasła bardzo szybko, bo już w 1279 roku po bezpotomnej śmierci Bolesława Wstydliwego.
Linia Piastów mazowieckich podzieliła się na dwie kolejne. Płocka wygasła w 1462 roku, a warszawska w 1526.

Linia dynastyczna Piastów kujawskich wywodziła się od Kazimierza I i z tej właśnie linii pochodzi zjednoczyciel Polski Władysław I Łokietek. Po jego śmierci władzę przejął Kazimierz III Wielki. Okazało się, że był to ostatni król z dynastii Piastów, ponieważ bezpotomnie zmarł w 1370 roku.

Rys. Adobe Stock